Choroba hemoroidalna a hemoroidy

Choroba hemoroidalna to uszkodzenie i dysfunkcja struktury jaką są hemoroidy, niezbędne w naszym organizmie i wpisują się w fizjologię organizmu i odpowiednie funkcjonowanie, natomiast każda zmiana ich kondycji doprowadza do tego, że nie spełniają w 100 % swojej roli co wpływa na ujawnienie się różnych nieprzyjemnych objawów i ujawnienie choroby hemoroidalnej.

Co to są hemoroidy?

Choroba hemoroidalna dotyczy hemoroidów, które ma każdy z nas. Są to bowiem sploty żylno-tętnicze, które uszczelniają odbyt i umożliwiają kontrolę gazów i stolca. Wspomagają one zwieracz odbytu, tak aby w nieoczekiwanych sytuacjach zapewnić odpowiednie uszczelnienie i ochronę przed jakimkolwiek wyciekiem. Prawidłowe, niepowiększone guzki krwawnicze podczas defekacji są dociskane do ściany jelita i krew odpływa z nich do naczyń krwionośnych, dzięki czemu umożliwiony jest proces wypróżnienia. Hemoroidy ma każdy z nas, gdyż są to prawidłowe struktury anatomiczne w końcowych odcinkach przewodu pokarmowego, natomiast jeśli sploty żylno-tętnicze zaczynają się poszerzać, zwiększać swoją objętość i rozciągać, z czasem stają się niewydolne i z tej przyczyny mogą powstawać różne nieprzyjemne sytuacje, które mają miano choroby hemoroidalnej. Dopiero, gdy tkanki podtrzymujące osłabną, napięcie ścian zmniejszy się, a hemoroidy zaczną przybierać na objętości jednocześnie zwiększając migrację, gdyż ściany nie są już tak zwarte zacznie dochodzić do nadmiernego wpuklania się hemoroidów do kanału odbytu, a z czasem na zewnątrz.

Objawy choroby hemoroidalnej

Podstawowymi objawami choroby hemoroidalnej są:

• krwawienie z odbytu podczas oddawania stolca – w początkowym stadium choroby jest ono najczęściej bezbolesne- bardzo charakterystyczny pierwszy WIDOCZNY objaw, który często zmusza do wizyty u lekarza, gdyż w początkowym stadium powiększone hemoroidy są widoczne tylko przez specjalne urządzenie – proktoskop
• odczucie parcia na stolec,
• uczucie niecałkowitego wypróżnienia
• swędzenie i pieczenie okolic odbytu

Przyczyny choroby hemoroidalnej

Przyczyny choroby hemoroidalnej zależą od naszego stylu życia, diety, aktywności fizycznej, a do najważniejszych należą:

• brak aktywności fizycznej​ lub zbyt duża, intensywna aktywność fizyczna- podnoszenie
• ciężarów
• siedzący tryb życia, siedzący, wymuszony tryb pracy
• otyłość
• niektóre aktywności ruchowe np. kolarstwo oraz praca, która wymaga długotrwałego
• siedzenia oraz zawody – np. kierowcy
• ciąża​
• parcie
• przewlekła niewydolność krążenia​
• zaparcia
• operacje w okolicy odbytu, krocza​
• wiek​- z wiekiem dochodzi dochodzi do osłabienia struktury kolagenu oraz elastyny, które są podstawowymi budulcami tkanek podporowych podtrzymujących sploty we właściwym
• ułożeniu
• predyspozycja genetyczna.

Stopnie choroby hemoroidalnej

I – wybrzuszone (przekrwione, rozciągnięte) do światła odbytu, widoczne tylko przez specjalne urządzenie w badaniu przeprowadzonym przez lekarza- proktologa, przeważnie nie dają żadnych objawów, ogólnie nie bolą, rzadko słabe jasnoczerwone krwawienia

II – poważniejszy stopień, gdyż już pojawią się nieprzyjemne objawy jak świąd, pieczenie związane ze zwiększonym wydzielaniem śluzu przez poszerzone sploty naczyniowe i drażnieniem skóry w okolicy odbytu, uczucie to zwykle nasila się przy zwiększonej temperaturze, mogą pojawiać się przecieki płynnej treści stolca, jasne ślady krwi, uczucie niepełnego wypróżnienia, które towarzyszy wizycie w toalecie i pojawia się z powodu obecności w kanale odbytu powiększonych guzków krwawniczych, podczas parcia hemoroidy mogą na krótko wypadać z kanału odbytu, lecz z powrotem cofają się na miejsce

III – hemoroidy mają tendencję do wypadania w czasie wypróżniania, obciążenia fizycznego (przy wzroście ciśnienia śródbrzusznego, dlatego mogą powodować wstydliwe objawy), są bolesne i jeszcze możliwe do repozycji, czyli umieszczenia z powrotem na swoim miejscu.​

IV – hemoroidy wypadają poza światło odbytu, niemożliwe do repozycji. Objaw: nietrzymanie stolca.​

Profilaktyka choroby hemoroidalnej

Postępowanie profilaktyczne i leczenie zachowawcze spowalnia rozwój choroby, wydłuża okresy bez nieprzyjemnych dolegliwości a w czasie zaostrzenia łagodzi te objawy, lecz zmniejszenie dolegliwości nie oznacza wyleczenia choroby hemoroidalnej. Jeśli postępowanie zachowawcze przestaje być skuteczne to chorych kwalifikuje się do leczenia zabiegowego. Niestety nie ma leków, które usuną na stałe zmiany w hemoroidach, dlatego warto:

• stosować odpowiednią dietę
• uprawiać aktywność fizyczną
• zadbać o właściwe nawyki toaletowe​ (nie wolno przeć!)
• dbać o higienę
• wprowadzić wysokobłonnikową dietę warto spożywać błonnik (około 20-30 g), który chroni przed zaparciami,
• zwiększyć ilość spożywanych płynów (1,5 – 2 litry dziennie)
• należy ograniczyć ostre przyprawy oraz alkohol.

Przy problemach z wypróżnianiem można spożywać siemię lniane, które ułatwia wypróżnianie co jest bardzo ważne, gdyż nie wolno (kiedy jest to możliwe) powstrzymywać wypróżnień. Parcie na stolec to znak, gdy dochodzi do nadmiernego rozciągania ściany odbytnicy, a przecież hemoroidy już są zbytnio rozciągnięte. Po pewnym czasie receptory w ścianie jelita adaptują się i uczucie parcia ustępuje, a rozciągnięcie ściany jelita pozostaje co powoduje osłabienie tkanek podporowych utrzymujących sploty naczyniowe w przestrzeni pod śluzówką. Rozluźnienie struktur umożliwia większe wypełnianie naczyń krwią i jej zaleganie, co z kolei ułatwia przesuwanie hemoroidów i wypychanie przy wypróżnieniu.

Leczenie choroby hemoroidalnej

Można stosować maści, żele jako działanie miejscowe, aby złagodzić objawy, ograniczyć świąd, pieczenie, ból oraz powstrzymać krwawienia. W składzie medykamentów znajdują się substancje o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym, ściągającym i ochronnym. Nie należy samodzielnie przedłużać leczenia, zwłaszcza, gdy po około 7-10 dniach dolegliwości nie ustępują. Należy się udać do lekarza, natomiast krwawienie jest objawem, które zawsze należy skonsultować.

Maść czy czopki – różnice?

Przewagą czopków nad maściami jest ich większy stopień czystości mikrobiologicznej. Przechowywany w odpowiedni sposób czopek zapewnia również szybszą i bardziej skuteczną aplikację gdyż trafia w pobliże żylaków odbytu, natomiast stosując krem nie mamy pewności co do głębokości aplikacji. Podczas ruchu i skurczów mięśnia zwieracza czopek jest w odpowiednim ułożeniu i działa na chore miejsce, substancja uwalnia się dłużej, ale i też wchłania się dłużej, dlatego działanie jest przedłużone.

Leki doustne jako uzupełnienie terapii

Leki doustne stanowią uzupełnienie leczenia miejscowego, zawierają substancje poprawiające elastyczność ściany naczyń oraz wzmacniające ich ściany, chroniąc przez uszkodzeniem. Należą do nich diosmina, hesperydyna, trokserutyna, a z naturalnych surowców szczególnie skuteczny jest wyciąg z kasztanowca, ruszczyk czy arnika.

Leczenie chirurgiczne

Można wdrożyć również leczenie chirurgiczne lub wybrać metody mniej inwazyjne na przykład:

• RBL (Rubber Band Ligation) – Metoda Barrona, czyli zakładanie gumowych podwiązek na podstawę żylaka, tzw. „gumkowanie”
• koagulację- zamykanie podstawy naczyń „zasilających” żylaki odbytu z wykorzystaniem wysokiej
  temperatury wytwarzanej punktowo
• sklerotyzację- podanie do wnętrza żylaka leku, który przez chemiczne drażnienie wnętrza naczynia
  powoduje miejscowy stan zapalny prowadzący do zarastania naczynia i zanikania żylaka
• kriochirurgiczne usuwanie żylaków odbytu

Leczenie operacyjne hemoroidów najczęściej dotyczy IV lub III stopnia hemoroidów, jednak jest to
zależne od wielu czynników.